Bizkaia

Bizkaia Zubia – Zubi esekia- Portugalete eta Areeta – Espainia

Bizkaia Zubia 1893ko uztailaren 28an inauguratu zen, eta egitura metalikoz eraikitako munduko lehen zubi transbordadorea izan zen. Ibaizabal ibaiaren ahoan dago, XIX. mendera arte Bilboko estuario nabigagarria itsasora irekitzen zen puntuan, eta Portugalete eta Getxo udalerriak haren burdinazko gorputz handiarekin lotzeko diseinatu zen. Ertz bat arrokatsua eta malkartsua zen eta bestea, baxua eta hondartsua. UNESCOk Gizateriaren Ondare izendatu zuen 2007an.

All Iron Bizkaia. Burdinaren Ibilbidea

ALL IRON BIZKAIA. Burdinaren Ibilbidea – La ruta del Hierro proiektua, Bizkaia Zubia buru duena, Bilboko itsasadarreko paisaia multzoa ezagutzera emateko helburuarekin sortu da, burdinaren ibilbidearen kontzeptuaren ikuspegi integral batetik. Horrela bada, Zubiak UNESCOren Munduko Ondarearen Batzarrean ezarritako 6 C-en estrategiako jardunbide egokiekiko konpromisoari eusten dio, bai eta burdinaren kulturaren zabalkundearekiko eta burdinaren kulturaren inguruko turismo arduratsuaren dinamizazioarekiko konpromisoari ere.

Bizkaiko Foru Aldundiaren finantzaketarekin, 2018rako Bilbo-Bizkaia jomuga sustatzeko eta garatzeko laguntzen bidez.

www.allironbizkaia.eus

Historia

Zubiaren jatorria XIX. mendearen amaieran hasi zen. Bizkaia Zubia eraikitzearen helburua Nerbioi ibaiaren bokaleko bi ertzak lotzea zen, Europako ontzi trafiko erakargarrieneko ibai portuetako bateko nabigazioa oztopatu gabe.

Alberto Palacio Elissague jaunak diseinatu zuen, Madrilgo El Retiro parkeko Beirazko Jauregia eraikitzean parte hartzeagatik ere ezaguna. Frantziar ingeniari Ferdinand Joseph Arnodin jauna arduratu zen obraren eraikuntzaz eta Biloko ehungintza arloko enpresari Santos López de Letona jauna izan zen proiektuaren babesle eta finantzatzaile nagusia.

Bizkaiko arkitekto Alberto de Palacio jaunak eskuragarri zeuden aukerak aztertu zituen: gabarrak, mota orotako zubi birakariak, altxagarriak, baskulagarriak… Azkenean, guztiak baztertu egin ziren teknikoki aztertu ondoren, Palacio zubi transbordadore gisa izendatu zen asmakuntzara iritsi arte.

Bizkaia Zubia bi berrikuntza teknologiko desberdin batzearen emaitza bikaina izan zen: kableetatik zintzilikatutako zubi esekien ingeniaritza modernoa, XIX. mendearen erdialdera garatua, eta lurrunezko makinekin bultzatutako ibilgailu mekaniko handien teknika. Horregatik, hasiera-hasieratik, industria zibilizazio jaioberriaren garaipenaren arku gisa hartu zen.

1890ean hasi ziren lanak, eta 1893ko uztailaren 28an inauguratu zen.

Kontserbazioa

1901. Motor elektriko bat ezarri zen lurrunezko galdararen ordez, haren leku berean. 2. dorrean igogailu bat jarri zen. Ezin izan zen aurretik jarri ez zegoelako hornidura elektrikorik. Eskailera 1. dorrera igaro zen.

1937. Ekainak 16. Gerra Zibilean, alde errepublikanoko ingeniari militarren taldeko kideek Getxoko aldeko kable parabolikoen sehaskak lehertu zituzten era kontrolatuan, aldi baterako erabilezin bihurtzeko arerioen tropek erabili ez zezaten. Langa nagusia itsasadarrera erori zen.

1939-1941. Bizkaia Zubia berreraiki zen, José Juan Aracil ingeniariaren proiektuarekin. Kable parabolikoak, taula, esekidura sistema, orgatxoa, ontzitxoa eta Getxoko aldeko ainguratze blokea ordezkatu ziren. Jatorrizko diseinuari dagokionez, bi aldaketa garrantzitsuak habeari eta esekidura sistemari buruzkoak izan ziren: esekidura mistoa aldatu zen, pendulu bertikalen eta abenka inklinatuen bidezkoa, zubi esekien lehen belaunaldietako ezaugarria, eta abenkak kendu ziren; San Andreko bidegurutzeen metodo primitiboa ere aldatu zen, eta Warren habe bat jarri zen. Azken horrek bigarren mailako esfortzu txikiagoak egin behar izatearen abantaila zuen.
Aurrekon makinen etxea desmuntatu egin zen eta berria, zertxobait txikiagoa, etxola handi batean jarri zen, altuago. Motor elektriko berria jarri zen. Une horretan itxi zen bakarrik bere 125 urteko historian.

1941. Konponketa lanak amaitu ziren eta zubia berriro ireki zen.

1945. Ontzitxoko gidatze kabina kendu zen. Getxoko aldean, taulan, zutabeen gainean, kabina bat jarri zen, makinen etxolari atxikita.

1964. Ontzitxoa kendu eta unitate berri bat jarri zen, irizpide eta teknika aeronautikoekin eta itsas korrosioarekiko erresistenteak diren materialekin eraikia.

1991. Gaueko ikuskizunetarako argiztapen sistema bat jarri zen, 900 argi puntu baino gehiagorekin.

1996. Obra atzeraezinen programa bat egin zen hondatzeko mehatxua egiten zuten elementu osagarriak kentzeko, errefortzuak jartzeko eta urgentziazko konponketak egiteko, bai eta honako konponketa orokor hauek egiteko beharrezkoak ziren elementu osagarriak sortzeko ere: aldamio mugikor zaharra kendu, organ konponketak egin, ontzitxoko kableetan tentsioa orekatu, burdinurtuzko poleen ordez polietilenozkoak jarri, errail habe ugari konpondu, orga osagarri (aldamio) motordun bat eraiki, dorretako eskailerak konpondu eta Portugaleteko ainguratze blokea konpondu.

1997. Lan berriak egin ziren, besteak beste: bigarren aldamio gurpildun bat eraiki, kableak konpontzeko orga igokari bat eraiki, 106 errail habe indartu, errail jarraitu soldatu bat jarri, 1.050 erreflektore eta 29.000 kg kable eta gailu elektriko kendu, zubia osorik margotu, 29 puntutan kableak indartu eta torlojuak aldatu.

1998-1999. Honako lan hauek egin ziren: departamentuak beheko solairuan, errail bidea, ontzitxo berria, orga nagusia, ontziratze areto berriak, zerbitzuen automatizazioa kontrol aretoaren bitartez, oinezkoentzako pasabidea, igogailu panoramikoak oinezkoentzako pasabidera joateko, argiztapena, dorreko eskaileren ordezkapena eta bizi lerroa jartzea.

2000. Honako jarduera hauek egin ziren: gailurretan kableak konpondu, partzialki margotu, egiturazko konponketa txikiak egin eta taularen beheko egitura konpondu.

2001. Argiztapen arin bat jarri zen.

2002. Zamak bermatzeko irizpideak zuzendu ziren eta marruskaduraren aurkako gurpilen saiakuntzak egin ziren.

Zubia zenbakitan

Dorren arteko distantzia: 160 metro
Ontzitxoak gurutzatzeko behar duen denbora: 90 segundo

Pisua: 400 tona
Ontzitxoaren luzera: 15 x 10,4 metro

Dorren altuera: 61 metro
Plataformaren altuera uraren gainean: 45 metro

Argazkiak

02-Bizkaiko_zubi_gaineko_zaldaina_eguzkitan_b

2ndo-Premio-Gabriel-Portell-Torres-El-Puente-enmarca-la--Regata-del-Gallo_b

Informazio praktikoa

Zubia irekita dago urte osoan, eta ontzitxoak etengabe funtzionatzen du asteko egun guztietan, egunez eta gauez.

Goiko pasabidea urteko egun guztietan bisita daiteke, 10:00etatik 19:00etara behe denboraldian (azarotik martxora) eta 10:00etatik 20:00etara goi denboraldian. Igogailuak ditu pasabidera igotzeko, baita audio gida zerbitzua ere. Goian, aire libreko erakusketa batek azaltzen du zubiaren historia, inguruko udalerriekin lotuta.

Behealdean, ontziratze sarbideen ondoan, oroigarrien dendek eta terraza panoramikoek (bi aldeetan) osatzen dute multzoa.

Gainera, duela zenbait urtetik abentura jarduerak ere egin daitezke egun zehatzetan, hala nola eskalada eta goming. Xehetasunak kontsultatzeko eta informazio honetan aldaketarik egon diren egiaztatzeko, ikusi zubiaren web orria bisita antolatu baino lehen.

Web orri ofiziala: https://puente-colgante.com/

Facebook: https://www.facebook.com/puentebizkaia

Twitter: @PuenteBizkaia

YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCSVUqk5TmiMx4xql1Q5AEVg

Jarraitu hona…

Kredituak eta jabetza intelektuala

Goiko irudia: CC BY 4.0 (Creative Commons) Javierme

1. Galeria: Archivo Histórico Foral de Bizkaia / Bizkaiko Foru Agiritegi Historikoaren (AHFB/BFAH) / ©El Transbordador de Vizcaya S.L.

2. Galeria: ©El Transbordador de Vizcaya S.L. / CC BY-SA 3.0 (Creative Commons) Gorkaazk / ©Gabriel Portell Torres / CC BY-SA 4.0 (Creative Commons) Ebaki / CC BY 2.0 (Creative Commons) Javier Mediavilla Ezquibela / CC0 (Creative Commons) Zarateman